SONSÖZ: 

YAŞLI BİR İTTİHATÇI'NIN BELKİ DE DÜŞÜNMÜŞ OLABİLECEKLERİ

Dün Hüseyin Cahit hapse girdi.
Yarın hücresinde basacak seksen yaşına.

Mahkûm edilmesi şimdi
Herşeyi hatırlattı birden bana,
Düşündüm, baştan tarttım herşeyi,
Sorguladım tüm yaptıklarımızı bir an.

Yıllardır silmiştim aklımdan,
Zaman zaman düşünmüşsem de belki,
Geçmişimdir, üzerinde durmadan:
Değer miydi, Tanrım, değer miydi?

Ne çoğumuzun söndü ocağı,
Onca suikast, idam, ölüm,
Kaçımızın adı tarihe bile kalmadı.
Benim, örneğin, Paris'ten dönüşüm,

Reşid'in Başiktaş'ta intiharı,
Berlin'de Talât, Cemal Tiflis'te,
Malta'da kaçımızın sürgün yılları,
Bir avuç kaldık 50'lere gelindiğinde.

Denebilir ki (ve çok zaman denildi),
"Ölüp gittiniz hepiniz işte, neye yarar,"
(Nasıl da özlüyorum üstelik gidenleri.)
Benim de ama bir çift sözüm var:

Silindir gibi geçti tarih üzerimizden,
Doğru, bir bir kayıtlardan silindik,
Ama tarih, bir yandan, başımıza gelirken,
Bir yandan bizler tarihi değiştirdik.

Roni MARGULIES